Κατέληξα συνειδητά στην επιλογή του Firefox και αποφάσισα να μοιραστώ με ένα άρθρο τους λόγους που με οδήγησαν σε αυτήν την επιλογή.
Ο Firefox μπήκε στη ζωή μου ένα καλοκαιρινό βράδυ πριν από πολλά χρόνια, κάπως περίεργα θα έλεγα. Ήταν η εποχή της παντοκρατορίας του Internet Explorer, όταν είδα για πρώτη φορά το εικονίδιο με την αλεπού σε έναν υπολογιστή φίλου. Το σάστισμα από τη συνειδητοποίηση ότι υπάρχει κάτι άλλο εκεί έξω διαδέχτηκε γρήγορα ο εντυπωσιασμός που μου προκάλεσε αυτός ο καινούργιος, τόσο διαφορετικός, τόσο «ξένος» μα συνάμα ιδιαίτερος, περιηγητής.
Χρειάστηκαν μόνο λίγες ημέρες για να αποφασίσω ότι θα γίνει και δικός μου περιηγητής, και κάπως έτσι ξεκίνησε μια όμορφη ιστορία. Πλέον, μπορώ να πω ότι ο Firefox με συνοδεύει για περισσότερο από τη μισή μου διαδικτυακή ζωή. Ήταν μια απόφαση για την οποία δε μετάνιωσα ποτέ· αντίθετα, επιμένω συνειδητά και συνειδητοποιημένα.
Σκέφτηκα, λοιπόν, να γράψω τους λόγους για τους οποίους εξακολουθώ να παραμένω στη μειονότητα των χρηστών που επιλεγουν τον Firefox τώρα που υπάρχουν τόσες πολλές εναλλακτικές εφαρμογές.
Εμφάνιση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μου
Σε αντίθεση με άλλους περιηγητές, ο Firefox δε με υποχρεώνει να αποδεχθώ την προεπιλεγμένη του εμφάνιση, η οποία ενδεχομένως να μην είναι λειτουργική για εμένα. Μου επιτρέπει να προσαρμόσω κάθε πτυχή της γραφικής διεπαφής του, είτε με μικρές αλλαγές είτε με ολοκληρωμένα θέματα που μπορούν να τον κάνουν «αγνώριστο» και να καλύψουν κάθε ανάγκη
Όπως έγινε με αρκετούς χρήστες, έτσι και εγώ δεν ήμουν ικανοποιημένος με το Proton, την τρέχουσα αρχική εμφάνιση του Firefox. Δε γκρίνιαξα, όμως, γιατί ξέρω ότι αυτή είναι απλά μια ιδέα των προγραμματιστών και μπορώ να την αλλάξω όποτε θέλω. Άλλωστε, η οπτική απεικόνιση είναι θέμα γούστου και αυτό είναι υποκειμενικό.
Έκανα μια μικρή έρευνα ψάχνοντας τα πολλά θέματα που υπάρχουν διαθέσιμα στο Firefox CSS Store, βρήκα κάτι που να με καλύπτει και πια απολαμβάνω να χρησιμοποιώ τον περιηγητή μου, χωρίς να ενοχλούμαι και να ενοχλώ κανέναν άσκοπα. Ακόμα, όμως, και αν δεν υπήρχαν όλα αυτά, πάλι θα μπορούσα να φτιάξω το δικό μου θέμα αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μου παρέχει το userchrome και η ίδια η εφαρμογή. Οι απαραίτητες πληροφορίες βρίσκονται πολύ εύκολα.
Παραμετροποίηση με χιλιάδες ρυθμίσεις
Καλώς ή κακώς, δεν είμαι ο τύπος του ανθρώπου που απλά χρησιμοποιεί μια εφαρμογή. Σπάνια με καλύπτουν οι προεπιλογές και -ειδικά σε ό,τι αφορά την περιήγηση στο Διαδίκτυο- θεωρώ εκ των ουκ άνευ την ικανότητα παραμετροποίησης, που όμως δε θα είναι επιφανειακή.
Σε αυτόν τον τομέα, ο Firefox δεν έχει αντίπαλο. Όταν οι χρήστες άλλων περιηγητών πασχίζουν να αλλάξουν μια μικρή λειτουργία με ελάχιστα «flags» ή δεν έχουν καν αυτήν τη δυνατότητα και αρκούνται στις επιλογές που ορίζουν άλλοι, εγώ μπορώ απλά να πληκτρολογήσω about:config στη γραμμή διευθύνσεων και τα εσώψυχα του περιηγητή ανοίγονται αμέσως μπροστά μου.
Η αίσθηση της ελευθερίας που δίνει ο Firefox στον χρήστη σε αυτό το κομμάτι είναι ασύγκριτη, καθώς αυτή δεν είναι πλασματική, ούτε περιορίζεται σε συγκεκριμένες λειτουργίες που κάνουν επιλεκτικά διαθέσιμες οι προγραμματιστές του.
Οποιοσδήποτε μπορεί να τροποποιήσει ή να απενεργοποιήσει εντελώς όσες επιθυμεί από τις 4.443 ρυθμίσεις (σ.σ. ναι, τις μέτρησα) που διατίθενται αυτήν τη στιγμή με τη σταθερή έκδοση της εφαρμογής (94.0.1), όπως επίσης και να προσθέσει αρκετές ακόμα. Οι χρήστες μπορούν ακόμα και να αυτοματοποιήσουν τις παραμετροποιήσεις για πολλαπλά προφίλ, όπως θα δούμε σε επόμενο άρθρο.
Διαφάνεια και διαρκής ενημέρωση
Ο Firefox όχι απλά δε μου κρύβει τίποτα αλλά ενσωματώνει 42 εσωτερικές σελίδες (σ.σ. χαρακτηριστικό που αντέγραψαν, και πάλι επιλεκτικά, άλλοι περιηγητές) που μου επιτρέπουν να γνωρίζω άμεσα τι κάνει και πώς.
Εδώ μπορώ να μάθω πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, όπως είναι ο αριθμός των διεργασιών που χρησιμοποιούνται και η κατανάλωση μνήμης για καθεμία από αυτές, αλλά και να ενημερωθώ σχετικά με όλες τις άδειες χρήσης και τις πολιτικές που εφαρμόζονται από το πρόγραμμα περιήγησής μου και, φυσικά, με αφορούν άμεσα.
Παρότι κατά καιρούς προκύπτουν ενστάσεις για ορισμένες αποφάσεις των προγραμματιστών και, δυστυχώς, η εκτεταμένη παραπληροφόρηση προκαλεί αμφιβολίες στους χρήστες, θα ήθελα πραγματικά να μου υποδείξει κάποιος έναν περιηγητή που να είναι περισσότερο διάφανος και να παρέχει πιο ολοκληρωμένη ενημέρωση από τον Firefox· θα βρει, άραγε;
Ιδιωτικότητα και ασφάλεια στην πρώτη γραμμή
Αν υπάρχει ένα χαρακτηριστικό για το οποίο φημίζεται ο Firefox, αυτό είναι η προστασία των χρηστών και ο σεβασμός της ιδιωτικότητάς τους. Πολλοί προσπαθούν να το αμφισβητήσουν μα, τελικά, καταλήγουν στη διάδοση ανακριβειών, με αβάσιμες υποθέσεις και εικασίες —επηρεασμένοι, ίσως, από τις πρακτικές που ακολουθούν άλλοι περιηγητές.
Στην πραγματικότητα, ο Firefox παρέχει ενεργή προστασία στους χρήστες του και θα δυσκολευτεί πολύ κάποιος για να βρει (αληθή) περιστατικά που να δηλώνουν το αντίθετο, όπως το σχετικά πρόσφατο με την ενδέκατη (σ.σ. μόνο για φέτος!) «zero-day» ευπάθεια ενός δημοφιλούς περιηγητή που ανάγκασε ιστοσελίδες και εταιρείες τεχνολογίας να καλούν σε άμεση απεγκατάσταση του, καθως υπήρχε σοβαρός κίνδυνος για παρακολούθηση, χειραγώγηση και κατάχρηση εναντίον τους.
Δεν αυτοδιαφημίζεται, επίσης, ως υπέρμαχος της ιδιωτικότητας με ενσωματωμένη προστασία από διαφημίσεις και tracking, ενώ την ίδια στιγμή ωθεί τους χρήστες να συμμετάσχουν σε ένα ιδιότυπο πρόγραμμα επιλεκτικών διαφημίσεων και έχει συλληφθεί να επιτρέπει μέσω μιας λευκής λίστας την πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών από συγκεκριμένα κοινωνικά δίκτυα και άλλα τρίτα μέρη.
Ο Firefox με προστατεύει -μεταξύ άλλων- από την παρακολούθηση τρίτων μερών, τους κακόβουλους που θέλουν να εκμεταλλευτούν τον περιηγητή μου για την εξόρυξη κρυπτονομισμάτων και διάφορους ιστότοπους που προσπαθούν να τοποθετήσουν στο σύστημά μου cookies αμφίβολης λειτουργικότητας , επιτρέποντάς μου να ορίσω εγώ το επίπεδο της προστασίας που επιθυμώ. Παράλληλα, παρουσιάζει επαρκείς πληροφορίες, τόσο με ένα εικονίδιο στη γραμμή διευθύνσεων όσο και μέσω του about:protections.
Δε μου θέτει αμφισβητήσιμα όρια στην προστασία, ούτε δυσκολεύει την πρόσβαση σε αυτήν. Οποιαδήποτε στιγμή το θελήσω, μπορώ να αξιοποιήσω ένα απλό αρχείο user.js κατάλληλα προσαρμοσμένο στις δικές μου ανάγκες και να τον κάνω ερμητικά κλειστό απέναντι στα κακώς κείμενα του Διαδικτύου. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Tor βασίζεται στον Firefox και οι ομάδες ανάπτυξής τους συνεργάζονται.
Κάνοντας ένα βήμα παραπέρα, μου δίνει τη δυνατότητα με μια απλή εγγραφή στο Firefox Monitor να ενημερωθώ άμεσα αν ποτέ παραβιαστεί κάποια διεύθυνση email μου ή ακόμα και να δημιουργήσω ψευδώνυμα για αυτές, ώστε να μην τις γνωρίζει κανένας ιστότοπος, μέσω του Firefox Relay .
Επιπλέον, τα πρόσθετα για την αποτροπή των διαφημίσεων δουλεύουν ακριβώς όπως σχεδιάστηκαν, χωρίς να επηρεάζεται η λειτουργία τους από τον ίδιο τον περιηγητή και δίχως να υπάρχει πρόθεση περιορισμού τους από τους προγραμματιστές του, κάτι που συμβαίνει σε ορισμένες εναλλακτικές εφαρμογές.
Εφαρμογή των διαδικτυακών και άλλων προτύπων
Η HTML5 και τα CSS είναι μόνο δύο από τα θεμελιώδη συστατικά του Διαδικτύου που διαμορφώνουν την εμπειρία που αποκομίζουμε κατά την περιήγησή μας. Δε θα ήταν όμορφο αν οι περιηγητές φρόντιζαν να τηρούν τα σχετικά διαδικτυακά πρότυπα , ώστε όλοι μας να μπορούμε να απολαύσουμε το περιεχόμενο με τον ίδιο τρόπο, ανεξαρτήτως της εφαρμογής που προτιμούμε;
Ο Firefox κάνει ακριβώς αυτό. Δεν επιχειρεί να καθορίσει τη δική μας ψηφιακή εμπειρία με βάση τις προσταγές των δημιουργών του, ούτε προσπαθεί να επιβάλει νέα πρότυπα που θα τον φέρουν σε θέση ισχύος έναντι των ανταγωνιστών, καταστρέφοντας γνωστές λειτουργίες του Διαδικτύου .
Αντίθετα, σέβεται και τηρεί τα ήδη υπάρχοντα πρότυπα με συμμετοχή στην ανάπτυξή τους, διευκολύνοντας έτσι τόσο τους χρήστες όσο και τους προγραμματιστές. Μάλιστα, το πλέον κεντρικό σημείο για την ενημέρωση σχετικά με τις τεχνολογίες του Διαδικτύου δεν είναι άλλο από το MDN Web Docs , που δημιούργησε η Mozilla, φυσικά.
Διαθέτοντας κάποια σχετική εμπειρία στη δημιουργία ιστοσελίδων, δεν είναι λίγες οι φορές που προβληματίστηκα γιατί κάποια πράγματα λειτουργούσαν όπως έπρεπε σε μερικούς περιηγητές αλλά όχι στον Chrome, για παράδειγμα. Αντίστοιχες περιπτώσεις υπάρχουν και στην πλευρά των χρηστών, που δίχως την απαραίτητη πληροφόρηση καταλήγουν στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι ο Firefox δε μπορεί να προβάλει σωστά έναν ιστότοπο, όταν στην πραγματικότητα αυτός δημιουργήθηκε με βάση έναν συγκεκριμένο περιηγητή και μη-πρότυπα.
Η εφαρμογή των διαδικτυακών και άλλων προτύπων ωφελεί όλους τους χρήστες, με πολλούς τρόπους που δεν αντιλαμβάνονται -και δεν ενδιαφέρονται να μάθουν, ας μη γελιόμαστε- αλλά και πιο άμεσα. Στην περίπτωση του Linux, ο Firefox ενσωματώνεται άψογα στο υπόλοιπο σύστημα, αφού αξιοποιεί την τεχνολογία GTK για τον σχεδιασμό της διεπαφής του και μπορεί να είναι συμβατός με τα παράθυρα διαλόγου του εκάστοτε γραφικού περιβάλλοντος. Παρατηρήστε, επίσης, τη σημαντική διαφορά με άλλους περιηγητές στην απεικόνιση των γραμματοσειρών· στον Firefox δεν πονούν τα μάτια.
Δικαίωμα στην επιλογή
Πώς θα σας φαινόταν αν στο μέλλον δεν υπήρχε ούτε μία εναλλακτική εφαρμογή για την περιήγηση στο Διαδίκτυο και η εμπειρία σας καθοριζόταν απόλυτα από μια πολυεθνική εταιρεία; Θα είχε πραγματική σημασία η ταχύτητα ανοίγματος των ιστοσελίδων, αν ο περιηγητής σας τροποποιούσε το περιεχόμενο αποκρύπτοντας πληροφορίες που μπορεί να έβλαπταν τους σκοπούς (και τα κέρδη) της εταιρείας αυτής;
Bye, Chrome: Why I’m switching to Firefox and you should too
The time has come.
Katharine Schwab, Fast Company
Σε έναν κόσμο όπου οι περισσότεροι περιηγητές υποκύπτουν στα επίπλαστα θέλγητρα του Chrome ή νομίζουν ότι ο Chromium είναι πραγματικά ανοιχτού κώδικα και επιλέγουν να εξαρτηθούν από αυτούς, ο Firefox και η Gecko, η μηχανή σχεδίασης που υλοποιεί, είναι τα μοναδικά προπύργια απέναντι στο διαρκώς επεκτεινόμενο μονοπώλιο.
Για ένα ανοιχτό Διαδίκτυο γεμάτο υγεία
Πέρα από όλα τα παραπάνω που έγραψα, δε μπορώ να αγνοήσω ότι πίσω από τον Firefox δε βρίσκεται ένας τεχνολογικός κολοσσός που επωφελείται και κερδοφορεί από τη συλλογή δεδομένων των χρηστών και τις διαφημίσεις (σ.σ. αλήθεια, βλέπετε την ειρωνεία;) αλλά ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που έχει να επιδείξει μακροχρόνιο έργο στον αγώνα για την ανοιχτότητα και την υγεία του Διαδικτύου.
Το Mozilla Foundation αποτελεί έναν πολύ σημαντικό σύμμαχο όλων των ψηφιακών θαμώνων, ακόμα και εκείνων που προτιμούν κάποιον άλλο περιηγητή. Δεν το αντιλαμβάνονται όλοι μα ένα μεγάλο κομμάτι του Διαδικτύου όπως το γνωρίζουμε σήμερα οφείλει την ύπαρξή του στη δραστηριότητα του συγκεκριμένου ιδρύματος.
Mozilla Foundation
Mozilla is a global nonprofit dedicated to keeping the Internet a global public resource that is open and accessible to all.
Chad Sansing, Mozilla Foundation
Δε γνωρίζω κανέναν άλλο δημιουργό προγράμματος περιήγησης που να τόλμησε να αντιπαρατεθεί ανοιχτά με γίγαντες της τεχνολογίας, όπως είναι το Facebook και η Amazon , ή που να φροντίζει έμπρακτα για την υγεία του Διαδικτύου με δημιουργίες σαν το RegretsReporter.
Οι αρχές που διέπουν τη λειτουργία του Mozilla Foundation αποτυπώνονται ξεκάθαρα στον Firefox και αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που με κάνει να τον προτιμώ αλλά και να τον εμπιστεύομαι.
Ο Firefox είναι αυτό που πραγματικά χρειάζομαι
Δε με απασχολεί το πόσα μικροδευτερόλεπτα ταχύτερος είναι κάποιος άλλος περιηγητής ή το αν διαθέτει περισσότερα πρόσθετα, και δε θα έπρεπε να ενδιαφέρει κανέναν. Η διαδικτυακή περιήγηση δεν είναι αγώνας ταχύτητας, ενώ το να δίνουμε σημασία στην ποσότητα αγνοώντας άλλες, πιο σημαντικές παραμέτρους, μπορεί να έχει μόνο αρνητικά αποτελέσματα.
Δε με πείθουν, επίσης, οι αθέμιτες τακτικές προώθησης που ακολουθούν οι δημιουργοί άλλων περιηγητών, γιατί φροντίζω να ενημερώνομαι και ξέρω καλύτερα τι ακριβώς είναι αυτό που προσφέρουν.
Για όλους τους λόγους που έγραψα σε αυτό το άρθρο και για αρκετούς ακόμα, ο Firefox είναι αυτό που πραγματικά χρειάζομαι. Χαίρομαι που κατέληξα συνειδητά στην επιλογή του και σήμερα, τόσα πολλά χρόνια αργότερα, μπορώ να είμαι ήσυχος γιατί τα γεγονότα επικυρώνουν την επιλογή μου αυτή.
