Έλεγχος ανεμιστήρα laptop

[DomieMic65]

Καλησπέρα σε όλους!

Όταν πριν από κανά μήνα ξεκίνησα να χρησιμοποιώ το Linux Mint (Cinnamon) ένα από τα πράγματα που με εξέπληξαν ευχάριστα ήταν το πόσο πιο λίγη χρήση του ανεμιστήρα γινόταν στο λαπτοπ μου σε σχέση με τα Win. Τον τελευταίο καιρό όμως καθώς πειράζω το σύστημα: optimization για audio, οδηγός “Αργό το Linux”, επίσης άλλο έναν οδηγό που έλεγε πως να μην μπαίνουν σε αδράνεια οι θύρες USB πάλι από τον cerebrux και δεν ξέρω τι άλλο πιθανώς να φταίει, έχω πολύ μεγαλύτερη χρήση του ανεμιστήρα σε επίπεδα που να είναι αρκετά ενοχλητικός και σχεδόν ίδιος αν όχι χειρότερος από τα Win!
Όλα τα παραπάνω σε powersave mode!

Υπάχει κάτι που μπορώ να κάνω ώστε να ελέγξω την χρήση του ανεμιστήρα και να δω γιατί έχει συμβεί αυτή η αλλαγή στην συχνότητα και στην διάρκεια που ενεργοποιείται;

EDIT: να συμπληρώσω ότι αυτό που περιγράφω συμβαίνει χωρίς απαραίτητα να κάνω κάτι απαιτητικό. Πχ έχοντας 9-10 tabs ανοιχτά στον Firefox και μόνο. Τπτ άλλο.

Ευχαριστώ!

[ManVal]

'Όταν λες “τελευταίο καιρό” για πόσο χρονικά διάστημα μιλάς?
Πόσο χρονών είναι το laptop?
Το έχεις ποτέ σου καθαρίσει? Εννοώ να το ανοίξεις, να το φυσήξεις καλά με air blower στον ανεμιστήρα και με πινέλο και να φυσήξεις και το υπόλοιπο laptop.
Έχεις αλλάξει ποτέ πάστα στην CPU (και ίσως στην GPU αν έχεις ανεξάρτητη)?

[Asfodelus]

Γενικά μιλώντας τα διάφορα κόλπα επιτάχυνσης που υπάρχουν στο internet, έχουν πάντα κάποια ψιλά γράμματα. Πολλές φορές δεν δουλεύουν για όλους και υπάρχουν συνήθως κάποιες ενοχλητικές εξαιρέσεις.

Γιαυτό με βλέπετε να γκρινιάζω και να σας την λέω καμία φορά. Τα εσώρουχα εκ μετάξης θέλουν και τα απαιτούμενα προσόντα . Άλλωστε αν κάτι δούλευε παντού και έκανε το σύστημα καλύτερο για όλους, η κάθε διανομή θα το είχε ήδη ενεργοποιήσει.

Ευτυχώς στο mint έχουμε το Timeshift που μας βοηθά να κάνουμε τους πειραματισμούς μας με ασφάλεια, και να επιστρέψουμε στην προγενέστερη κατάσταση αν υπάρχουν παρενέργειες.

[DomieMic65]

τις τελευταίες 10 μέρες πάνω κάτω
χρησιμοποιώ Linux εδώ και 1,5 μήνα περίπου
το είχα ανοίξει το 2016 και είχα αλλάξει πάστα και το είχα γενικώς καθαρίσει
το λαπτοπ είναι ένα Dell 3521 του 2012 ή του 2013
όταν το συγκρίνω με τα win εννοώ και πριν εγκαταστήσω linux αλλά και τώρα που είμαι dual boot, παντα μιλώντας για τις τελευταίες μέρες…

Άρα η μόνη λύση είναι το timeshift;
θα ήθελα να το αποφύγω γιατί πχ πλέον έχω πολύ καλύτερη συνεργασία με το audio interface μου.

edit: βλέπω κάποια errors … δεν ξέρω αν μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση…

[ManVal]

To laptop είναι παλιό και από το 2016 που του έχεις αλλάξει πάστα έχει περάσει πολλή καιρός (ειδικά αν το χρησιμοποιείς συχνά).

Συνήθως αυτά προβλήματα με το ανεμιστήρα είναι θέμα “hardware”. Αν πχ δουλεύει πολλή ο ανεμιστήρας ακόμα και όταν δεν κάνεις κάτι (αυτό μπορείς να το ελέγξεις στα Windows από το Task Manager), δεν φταίνε τα Windows ή οι drivers ή το Linux.

Αν γενικά βλέπεις με το που πηγαίνει στο 10% η CPU το ανεμιστηράκι να δουλεύει στο full τότε δεν γίνετε σωστά η απαγωγή θερμότητας από την CPU & GPU και εκεί θέλει καθάρισμα και αλλαγή πάστας.
Αν κάνοντας μια ελαφριά δουλεία βλέπεις την GPU να χρησιμοποιείτε πολλή (χωρίς λόγο) μπορεί και να είναι ο drivers της GPU, αλλά δεν ξέρω πως μπορείς να το ελέγξεις στο Linux Mint.
Το ανεμιστηράκι παίρνει εντολή από αισθητήρες που μετράνε την θερμότητα της CPU & GPU (όπου αυτό υπάρχει) και το motherboard. Υπάρχει και η περίπτωση με το χρόνο οι αισθητήρες να μην δουλεύουν σωστά, εκεί όμως δεν μπορείς να κάνεις κάτι (εκτός αν αλλάξεις motherboard).

Αυτά που “πείραξες” μπορεί να ανέβασαν το power consumption στο motherboard, ανεβάζοντας την εσωτερική θερμοκρασία του laptop και έτσι να δουλεύουν πιο συχνά ο ανεμιστήρας στην υψηλές στροφές.

Υπάρχει και μία τελευταία περίπτωση, που φαντάζομαι δεν ισχύει σε σένα. Το ανεμιστηράκι να δούλευε πάντα σε υψηλές στροφές (το έχουν κυρίως κάποια laptop-workstation ή game laptop) αλλά με το καιρό να χαλάει το ανεμιστηράκι (στο σημείο που είναι το πηνίο) και να κάνει πιο πολλή θόρυβο και να νομίζεις ότι τώρα δουλεύει σε πιο υψηλές στροφές.

Στα Windows μπορείς να χρησιμοποιήσεις το HWiNFO για να δεις αναλυτικά θερμοκρασίες για όλο το laptop σου (GPU, GPU, Memory, SSD, motherboard, κτλ) καθώς και σε τι στροφές γυρίζει το ανεμιστηράκι. Για το linux δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι ανάλογο.

Με δεξί κλικ σε κάθε τιμή μπορείς να πας στο task bar την πληροφορία ώτσε νε την βλέπεις συνέχεια όσο εσύ δουλεύει στο laptop (πχ στο δικό μου έχω βάλει στροφές ανεμιστήρα και θερμοκρασία σε CPU, GPU και SSD)

[DomieMic65]

σε ευχαριστώ πολύ … θα το τσεκάρω και στα win. Έχω έναν hw monitor αλλά πιο απλό από αυτόν που λες. Θα τον κατεβάσω και θα δείξει!

Η αλήθεια είναι πως σκέφτομαι να το ανοίξω πάλι το λαπτοπακι!

πάντως το “timeline των στροφών του μηχανήατος” είναι ως εξής στο περίπου:

• προ λινουξ (2-3 μήνες πριν περιπου): σχετικά έντονη χρήση!
• εγκατάσταση λινουξ και φορματ win (dual boot): μκρή ενεργοποίηση από το λινουξ περισσότερη από τα win
• τελευταίες 10 μέρες πάνω κάτω μετά από τα όποια tweaks: σχεδόν ίδια ενεργοποίηση linux-win.
  Για αυτό λέω πως μάλλον κάτι στο software φταίει…

Πάντως το cpu temp indicator applet δεν έχει ανέβει πάνω από 58C

[ManVal]

Στο linux δεν ξέρω αν υπάρχουν αξιόλογα utilities όπως το HWiNFO στα Windows. Εχω δοκιμάσει κατά καιρούς αυτά το 2: https://gitlab.com/leinardi/gst & https://github.com/lpereira/hardinfo αλλά δεν μου διαβάζουν όλους τους αισθητήρες.
Το 1ο όμως είναι καλό για CPU Test σε μόνο ένα Core για να δεις αν πιάνει το Max Turbo Frequency του επεξεργαστή (μου φάνηκε χρήσιμο σε έλεγχο laptop το οποίο είχε πρόβλημα στην τροφοδοσία και όταν έτρεχες παλία εφαρμογή που χρησιμοποιούσε μόνο ένα core αυτή “σερνόταν” γιατί η CPU δεν πήγαινε στο maximum.

Πάντως οι 58C δεν είναι πολλή για να δουλεύει το ανεμιστηράκι στο maximum (πχ 4000 rpm) αλλά δεν είναι και εντελώς χαμηλό… λογικά ο ανεμιστήρας θα πρέπει να είναι στα 2500 έως 3000 rpm… αλλά αυτό διαφέρει από laptop σε laptop.
Θα πρέπει να τσεκάρεις και τις στροφές και ανά πια θερμοκρασία τις ανεβάζει (πχ μέχρι 50C πάει στις 2000-2300rpm, από 51-60 πάει από 2300-2800 rpm, κτλ). Αν αυτό δεν έχει μεταβολές, δηλαδή στους 50C να δουλεύει στις 3000+ rpm) σημαίνει ότι μάλλον δεν έχεις πρόβλημα με τους αισθητήρες (σημ. υπό κάποιες συνθήκες για λίγα δευτερόλεπτα μπορεί να ανεβάσει στροφές έστω και σε χαμηλή θερμοκρασία, πχ έχει παρατηρηθεί στα Windows όταν ξεκινάει να κάνει κάποιο update).

[DomieMic65]

σε ευχαριστώ και πάλι!
θα κάνω boot σε win να τα τσεκάρω όλα αυτά που λες για να δω σε τι φάση είναι το hardware και θα επανέλθω…

Σε κάθε περίπτωση κατα κύριο λόγο δεν νομίζω πως παέι στο εντελώς φουλ των στροφών του όπως κάνει πχ σε κάποιο update ή για λίγα δευτερόλεπτα στην αρχή όταν κάνει boot σε οποιοδήποτε από τα δυο OS! Αλλά απ’ την άλλη ανεβαίνει τόσο ώστε να ακούγεται και να ενοχλεί! Ακριβώς πόσα rpm δεν μπορώ να πω γιατί δεν έχω τρόπο να το δω στο λινουξ!

[ManVal]

Δες τις στροφές στον ανεμιστήρα. Αν σου ακούγετε “θορυβώδες” στις 2000 με 2500 στροφές τότε θες άλλο ανεμιστήρα μια και δύσκολα επισκευάζετε. Στην καλύτερη να την γλιτώσεις με προσεκτικό καθάρισμα και λαδάκι (WD-40).

[DomieMic65]

το άνοιξα το λαπτοπάκι και έκανα έναν πρόχειρο καθαρισμό (θα ακολουθήσει κανικός όταν προμηθευτώ πάστα και πιθανώς και καινούριο ανεμισηρα) όσο είχα πρόσβαση και όλο και κάτι έγινε όμως πιθανώς το θέμα το δημιουργούσε μια ρύθμιση που είχα κάνει ώστε οι usb θύρες να μην αναστέλουν την λειτουργία τους…

στο αρχείο grub είχα βάλει:

GRUB_CMDLINE_LINUX_DEFAULT="quiet splash usbcore.autosuspend=-1"

Γύρισα στην default ρύθμιση

GRUB_CMDLINE_LINUX_DEFAULT="quiet splash"

και όσο το χρησιμοποιώ τώρα δείχνει να έχει περιοριστεί το θέμα! Μάλιστα για δοκιμή χρησιμοποιώ performance προφιλ και δεν δείχνει να έχει θέμα!
Όσο το σκέφτομαι, κάπου τότε που έκανα την πιο πάνω αλλαγή είχε ξεκινήσει το θέμα με το φουρφούρι!

Ελπίζω να μην έχω πάλι θέματα με αποσυνδέσεις του usb audio interface που πλέον είναι άλλο από αυτό με το οποίο είχα πρόβλημα και δοκίμασα την πιο πάνω λύση!

EDIT: νομίζω πως μετά την πιο πάνω αλλάγή ναι μεν η συχνότητα ενεργοποίησης του ανεμιστήρα (και οι στροφές επίσης), έχει μειωθεί αλλά νομίζω πως ακούω μικρά interrupts τον ήχο… ελάχιστα αλλά υπαρκτά!

Αυτή τη στιγμή η εντολή

cat /sys/module/usbcore/parameters/autosuspend

δίνει αποτέλεσμα “2” όταν πριν έδινε “-1” αν δοκιμάσω με usbcore.autosuspend=1 ή 0 υπάρχει περίπτωση να βρω μια “μέση λύση”;

Συμπαθάτε με για την άγνοια και ευχαριστώ και πάλι!

EDIT: πληροφοριακά, μετά από μια μέρα χρήσης το πρόβλημα δείχνει να έχει σταματήσει τελείως! Η cpu ζεσταίνεται λίγο παραπάνω που κ που (61-62C περίπου) αλλά η ενεργοποίηση του ανεμιστήρα είναι ελάχιστη και σε λίγες στροφές! Στα win εξακοπουθεί να είναι μπόλικη όπως πάντα! Μπορώ πλέον να πω με σχετική σιγουριά ότι η ρύθμιση των USB δημιουργούσε το πρόβλημα!